„ფიშერის ალდეჰიდების“ ბის-ანალოგების სინთეზი ვილსმაიერის რეაქციის პირობებში და დიპიროლოქინოქსალინის რიგის ტრიმეთინური ციანინის წარმოქმნა

ავტორი: მარინა ტრაპაიძე
თანაავტორები: შოთა სამსონია, მარინა ტრაპაიძე, ნინო ნიკოლეიშვილი
საკვანძო სიტყვები: ბის-ალდეჰიდი, ტრიმეთინური ციანინი, ფიშერის ფუძე, ფორმილირება, ინდოლოინდოლი, ვილსმაიერის კომპლექსი, დიპიროლობენზოქინოქსალინი.
ანოტაცია:

შესწავლილია დიპიროლობენზოქინოქსალინისა და ინდოლოინდოლის რიგის ¬ფიშერის ფუძის ბიფუნქციონალური ანალოგების ფორმილირება ვილსმაიერის რეაქციის პირობებში სუბსტრატისა და ვილსმაიერის კომპლექსის (ვკ) სხვადასხვა თანაფარდობისას. 1,4,5,8-ტეტრაჰიდრო-1,1,8,8-ტეტრა¬¬მეთილ-2,7-დიმეთილიდენდიპიროლო[1,2,3-d,e:3,2,1-i,j]ბენზო-[g]ქი¬ნო¬ქ¬¬სა¬ლინის ფორმილირებით 60C-ზე, რეაგენტების მოლური თანაფარდობისას - 1:5, გა-მო¬ყო¬ფი¬ლი იქნა ანომალური პროდუქტი - სავარაუდოდ ტრიმეთინური ციანინი. დიფორმილური წარმოებული - 2,7-დი(ფორმილმეთილიდენ)-1,4,5,8-ტეტრაჰიდრო-1,1,8,8-ტეტრამე¬თილდიპი¬რო¬ლო[1,2,3-d,e:3,2,1-i,j]ბენზო[g]ქინოქსალინი მიღებულია 35C-ზე ვილს-მაი¬ერის კომპლექსის დიდი სიჭარბის პირობებში (1:45) 67%-იანი გამოსავლიანობით. იზომერული ინდოლოინდოლის რიგის „ფიშერის ფუძეების“ ფორმილირება ადვილად მიმდინარეობს შესაბამისი დიფორმილწარმოებულების: 2,7-დი(ფორმილმეთილიდენ)-1,3,¬3,¬6,¬¬8,¬8-ჰექსამეთილინდოლინო[7,6-g]ინდოლინისა და 2,9-დი(ფორმილმეთილიდენ)-1,1,¬3,¬¬¬¬8,10,10-ჰექსა¬მეთილ¬ინ¬დო-ლინო[4,5-е]ინდოლინის წარმოქმნით.